List pasterski Jego Świątobliwości Światosława do
duchowieństwa i wszystkich wiernych Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego
„Żywa parafia – miejsce
spotkania z żywym Chrystusem”
Drodzy w Chrystusie!
Wstęp
Pan nasz Jezus Chrystus przed
swoim wniebowstąpieniem zwrócił się do swoich uczniów: „Idźcie, więc i
pozyskujcie uczniów we wszystkich narodach! Udzielając im chrztu w imię Ojca i
Syna, i Ducha Świętego! Nauczajcie ich, aby zachowywali wszystko, co wam
nakazałem. A oto Ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do końca świata”. (Mt
28, 18-20)[1].
To Chrystusowe
wezwanie do głoszenia Dobrej Nowiny stosuje
się nie tylko pierwszych uczniów Chrystusa – apostołów, ale zobowiązuje cały
Kościół w każdym czasie, aż do końca świata. Ukraiński Kościół Greckokatolicki
wypełniając polecenie Boskiego Zbawiciela, pięć lat temu ustami biskupów
Świętego Synodu określił cel swojej służby: „Świętość ludu Bożego będącego w
jedności”. Świętość to Dar Boży, powołanie każdego chrześcijanina. „Jest wolą
Boga, abyście byli święci”, przypomina św. Paweł w Liście do Tesaloniczan (1
Tes 4, 2-3).
Miejscem,
gdzie rodzi się, wzrasta i dojrzewa chrześcijańska świętość, jest parafia.
Dlatego Synod Biskupów UKGK 2011 roku, pragnąc duchowego odrodzenia całego
naszego Kościoła, zwrócił szczególną na parafię – fundamentalną część ludu
Bożego, która pod przewodnictwem biskupa jak swego ojca i nauczyciela wiary,
podąża do świętości. Program, który zatwierdził Święty Synod, nosi nazwę „Żywa
parafia – miejsce spotkania z żywym Chrystusem”. Zadaniem tego duszpasterskiego
planu jest pomóc wszystkim wiernym naszego Kościoła nauczyć się żyć tak, „aby
podobali się Bogu” (1 Tes 4, 1), aby w taki sposób wzrastać w świętości i w
jedności w Jezusie Chrystusie.
Chciałbym
zastanowić się na poszczególnymi elementami żywej parafii w tym Liście
Pasterskim.
Słowo
Boże
„Niech
zamieszka w was bogactwo nauki Chrystusa: pouczajcie z całą mądrością i
napominajcie się wzajemnie”, - upomina nas św. Paweł w Liście do kolosan (Kol
3, 16). Przez Słowo Boże poznajemy Chrystusa, spotykamy się z Nim i wchodzimy z
Nim w żywą relację. „Nieznajomość Pisma Świętego jest nieznajomością Chrystusa”
mówił św. Hieronim. Chcemy, aby w naszych parafiach naśladowano pierwszych
chrześcijan, aby Słowo Boże stawało się fundamentem naszego kościelnego,
parafialnego, rodzinnego, społecznego i osobistego życia. Gorąco zachęcam
duszpasterzy do rzetelnego przygotowywania homilii na podstawie głoszonego
Słowa Bożego, tak aby to Słowo stawało się „żywym i budzącym do działania” w
życiu waszych parafian, było zdolne karmić ich, dawać im odpowiedzi na aktualne
problemy oraz napełniało siłą do służby. Słowo Boże ma przynosić widoczne płody
w naszym codziennym życiu, bo tylko ci, którzy to Słowo zachowują, to znaczy
wykonują, będą nazwani błogosławionymi w Panu (por Łk 11, 28). W naszych
parafiach nie powinno być ani jednej rodziny, w której by zabrakło Biblii.
Wzywam wszystkich wiernych do codziennej lektury Pisma Świętego, najlepiej poprzez udział w parafialnych kręgach
biblijnych oraz przez modlitewne czytanie w domach. Jeszcze jedną niezbędną książką
do naszego duchowego wzrostu musi stać się niedawno zaprezentowany Katechizm
UKGK „Chrystus – nasza Pascha”, jako
podręcznik wiary dla wszystkich wiernych naszego Kościoła – dzieci, młodzieży
oraz dorosłych. Metropolita Andrzej (Szeptycki) nazwał Katechizm fundamentem
życia chrześcijańskiego.
Pragnę
tu podkreślić, że każdy wierzący ma obowiązek przy każdej okazji zagłębiać się
w prawdy świętej wiary przez całe swoje życie, a duchowni nie maja prawa unikać
obowiązku nauczania wiary swoich wiernych nie tylko w czasie homilii, ale także
służbie katechetycznej. Gdy mówimy o katechizacji, to w naszym rozumieniu jest
to nieustanny proces zagłębiania się w tajemnicę Kościoła, który nie dotyczy
jedynie dzieci przygotowujących się do przyjęcia Sakramentów Świętych. Ciągła i
nieustanna katechizacja dzieci, młodzieży, dorosłych i starszych – jest
koniecznym warunkiem żywej parafii. Na koniec chciałbym podkreślić, że tak samo
jak Pismo Święte, Katechizm naszego Kościoła ma stać podstawową książką dla
każdego wiernego naszych wspólnot, ponieważ jest bardzo cenną pomocą dla
prawidłowego rozumienia i czytania Słowa Bożego.
Sakramenty
Święte i modlitwa
Słowo
Boże jest fundamentem życia chrześcijańskiego, a jego źródłem i jednocześnie
szczytem jest Najświętsza Eucharystia. Zgromadzona na Boskiej Liturgii[2]
wspólnota parafialna łączy się ze swym niewidzialnym Panem – Chrystusem oraz ze
wszystkimi świętymi i aniołami, w taki sposób tworząc pełne tajemnicze
zjednoczenie nieba i ziemi, życia doczesnego i wieczności. Boska Liturgia,
którą zgodnie z prawem wyświęcony kapłan służy w jedności i w imieniu swego
biskupa, jest także czasem budowania Kościoła – Ciała Chrystusa, którego Głową
jest sam Chrystus. Nie ma cenniejszego momentu w naszym ziemskim życiu jak
Boska Liturgia. Dlatego święta niedziela, dzień Pański, ma być szanowany przez
każdego chrześcijanina, a udział w Liturgii Świętej powinien być traktowany nie
jako obowiązek, który musimy wykonać z nakazu Kościoła, ale jako przyjęcie daru
od samego Pana, który pragnie spotkać się z nami, aby napełnić nas swoją łaską
i miłością. „Nie możemy żyć bez niedzieli!” – stwierdzali chrześcijanie
pierwszych stuleci i prędzej szli na śmierć męczeńską, niż zgadzali się na
pracę w niedzielę pod naciskiem pogan. To hasło musimy zrobić swoim i my,
chrześcijanie XXI wieku oraz z silnie chronić świętość i nietykalność dnia
Pańskiego.
Członkowie
żywej parafii biorą żywy udział w Sakramentach Świętych, regularnie, jeśli jest
to możliwe to każdego dnia, zbierają się na Nabożeństwach, aby wychwalać Ojca
Niebieskiego, aby często przystępować do sakramentu Pokuty i Pojednania oraz
przestępować do Komunii Świętej. W żywej parafii przykościelne organizacje
łączą swoją działalność z modlitwą, czerpiąc z niej siłę i natchnienie. Nie
mniej ważną jest także nasza prywatna modlitwa – osobista i rodzinna, która
jest przedłużeniem liturgicznej modlitwy kościoła. Nasze parafie, a w nich
nasze rodziny, mają na nowo stać się szkołami modlitwy dla wszystkich wiernych.
Służba
bliźniemu
Jeszcze
jednym ważnym elementem, który wyraża wewnętrzną naturę Kościoła oraz ujawnia,
na ile jest żywa ta czy inna parafia, jest diakonia, albo służba miłości czy
„działalność charytatywna”. Ta służba bliźniemu wypływa z naszego zakorzenienia
w Chrystusie. Aktywna miłość wobec bliźniego jest powołaniem i zadaniem każdego
chrześcijanina bez wyjątku. Tylko wiara, czynna miłość prowadzą do zbawienia
(por. Gal. 5, 6). Natomiast wiara bez uczynków jest martwa (por. Jk 2, 26). „Wszystko,
co zrobiliście dla jednego z tych najmniejszych moich braci, zrobiliście dla
Mnie” (Mt 25, 40) – mówi Pan Jezus.
Spójrzmy
wokół siebie - ile w świecie jest nieszczęścia i biedy, samotności i smutku,
bólu i cierpienia! Te wszystkie przykre zjawiska naszego ziemskiego życia są
dla nas zaproszeniem do aktywnej miłości, która jest przejawem żywej wiary. Pan
chce otworzyć nasze oczy na biedę świata, abyśmy nauczyli się prawdziwie kochać
i okazywać naszym bliźnim miłość Bożą – poprzez zainteresowanie się nimi,
serdeczne współczucie, wsparcie, słowo pociechy i dobrej rady, a w
szczególności, poprzez uczynki miłosierdzia. Tylko wtedy będziemy godnie
nazywać siebie żywymi chrześcijanami, a nasze parafie staną się miejscem gdzie
roztacza się opieka nad sierotą, wstawia się za wdową, pomaga ubogim i
współuczestniczą w cierpieniu z chorym. W taki sposób objawimy światu matczyne
oblicze Kościoła oraz staniemy się żywym znakiem obecności Boga pośród ludzi,
zgodnie ze słowami św. Augustyna: „Jeżeli widzisz miłość, widzisz Najświętszą
Trójcę.”
Przewodnictwo
Parafia
– to wspólnota wiernych, którzy pod przewodnictwem biskupa wraz z
duszpasterzami wypełniają swoje powołanie do łączenia z Bogiem-Ojcem przez Pana
Jezusa Chrystusa w Duchu Świętym. Pan Jezus nieustannie działa w naszych
wspólnotach przez Ducha Świętego, posyłając Jego dary do rozbudowy oraz
wzrastania swego Ciała. Święty Paweł naucza o tym w następujący sposób: „On
[Chrystus] także ustanowił apostołów, proroków, ewangelistów pasterzy i
nauczycieli, aby przygotowali świętych do pełnienia posługi budowania Ciała
Chrystusa, aż wszyscy osiągniemy jedność wiary i poznanie Syna Bożego,
doskonałe człowieczeństwo, miarę wielkości według pełni Chrystusa” (Ef 4, 11 –
13). Przewodnictwo Kościelne we wspólnocie parafialnej dokonuje się pod
przewodnictwem biskupa jako głowy i ojca. A każda parafia ma byś zorganizowana
jako wspólnota, w której pod opieką swojego proboszcza i we współpracy z nim
każdy służy bliźniemu tym darem, który otrzymał od Pana.
Otóż,
kościelne przewodnictwo nie jest tylko wykonaniem pewnego urzędu
administracyjnego, ale przede wszystkim – służbą Bogu i bliźniemu. W praktyce
oznacza to, że w żywej parafii musi aktywnie działać rada parafialna i
duszpasterska. Oprócz tego kapłan w parafii powinien mieć dobrze uformowanych i
dojrzałych współpracowników, którzy będą mu pomagać w prowadzeniu szkół
katechetycznych, bractw kościelnych, domów opieki, organizacji młodzieżowych i
grup modlitewnych. Jednym z najważniejszych obowiązków przewodniczenia we
wspólnocie parafialnej jest rozpoznawanie woli Bożej i poszukiwanie najlepszych
sposobów wcielania jej w życie.
Troszczenie
się i służba dla jedności
Dzieje
świętych apostołów pokazują głęboką jedność, jaka istniała we wspólnocie
pierwszych uczniów Chrystusowych: „Wszyscy wierzący mieli jedno serce i jedną
duszę. Nikt z nich nie uważał za swoje tego, co posiadał, ale wszystko było
wspólne” (Dz 4, 32). Ten stan duchowy pierwszej chrześcijańskiej wspólnoty
można wyrazić słowem „komunia/kojnonija”, które wskazuje na jedność, zgodę i
wspólne życie. Być Kościołem – to znaczy trwać w komunii Ducha Świętego, w
łasce Pana Jezusa i w miłości Boga-Ojca. Jedność Kościoła jest dzięki temu
ikoną jedności Trójcy Świętej. Ta jedność objawia się na różnych płaszczyznach:
na płaszczyźnie Kościoła Powszechnego i Kościoła sui iuris[3],
diecezji oraz poszczególnej parafii. Zdarza się, że przez naszą słabość i
grzeszność nie odzwierciedlamy tej jedności. Będąc tego świadomi, musimy ją
cenić oraz troszczyć się o nią, zachowując pełną jedność z następcą apostoła
Piotra – Ojcem Świętym, z hierarchią naszego Kościoła, z biskupem miejsca oraz
duszpasterzami, którzy działają w ich imieniu.
Parafia
jest wspólnotą wspólnot. W niej istnieją różne grupy modlitewne, bractwa oraz
organizacje młodzieżowe. One wszystkie są powołane do wzmacniania jedności i
miłości między wiernymi wspólnoty parafialnej. Wspierając siebie nawzajem
modlitwą, wymieniając się Bożymi darami oraz współpracując w duchu Chrystusowej
służby, będziemy w stanie wcielać w życie program synodalny „Świętość
zjednoczonego ludu Bożego”.
Nie
możemy być obojętni wobec faktu, że dzieci Włodzimierzowego Chrztu są dzisiaj
podzielone i wyobcowane wobec siebie. Chrystus w czasie Ostatniej Wieczerzy
modlił się do Ojca Niebieskiego za swoich uczniów, „aby wszyscy byli jedno” (J
17, 21). W świetle tych Chrystusowych słów pragnę dzisiaj was wszystkich
poprosić: módlmy się za jedność Kościoła, módlmy się za pojednanie wszystkich
Kościołów kijowskiej tradycji, a w szczególności, w duchu miłości Chrystusowej
starajmy się unikać jakichkolwiek wyrażeń czy działań, które mogłyby zadać ból
naszym braciom i siostrom w Chrystusie czy obrazić ich. Chociaż czasami my sami
stajemy się obiektem nadużyć i ucisków, nie poddawajmy się pokusie odpowiadania
złem za zło. Dla nas niech stanie się testamentem modlitwa Chrystusa za swoich
prześladowców oraz nauczanie apostoła narodów: „Nie daj się zwyciężyć złu, ale
zło zwyciężaj dobrem” (Rz 12, 21).
Duch
misyjny wspólnoty parafialnej
Jezus
Chrystus powiedział do swoich uczniów: „Wy jesteście solą ziemi… Wy jesteście
światłem dla świata” (Mt 5, 13 -14), - i tym samym zachęca nas do wychodzenia
poza granice naszej wspólnoty kościelnej, aby nieść Chrystusowa naukę w świat,
aby przemieniać świat Chrystusowym Duchem. Wspólnota odnowiona dzięki Duchowi
Świętemu swoim istnieniem staje się żywym przepowiadaniem Chrystusa, który jest
w niej obecny. W tym miejscu należy wspomnieć ulubione stwierdzenie
błogosławionego Jana XXIII, że „parafia jest jak studnia w środku wsi, do której
przychodzą wszyscy aby zgasić pragnienie”. Pragniemy, aby nasze parafie stawały
się takimi duchowymi studniami, aby do nich podążali narody i znajdowały w nich
pokrzepienie i siłę, miłość i łaskę, jednym słowem – zbawienie.
Wracając
do Pańskiego wezwania, którym rozpoczęliśmy ten nas List Pasterski, zauważmy:
Jezus Chrystus naucza nas, że mamy być gotowi do dawania świadectwa o Nim nie
tylko swoim życiem, ale i słowem. Nierzadko trafia się dzisiaj, że
chrześcijanie wstydzą się wyznawać swoją wiarę, ukrywają ją w milczeniu i
pasywności w sytuacjach, gdzie trzeba odważnie bronić Kościoła Chrystusowego i
stanąć w obronie praw i godności człowieka. Nasze inicjatywy duszpasterskie,
katechizacja, Nabożeństwa, czytanie Słowa Bożego itp. mają uczynić nas wytrwałymi
i niezachwianymi w wierze, a także zawsze gotowymi „odpowiedzieć każdemu, kto
zażąda uzasadnienia naszej nadziei” (por. 1 P 3, 15).
Ze
szczególnym uznaniem i podziękowaniem chciałbym wspomnieć tych kapłanów i Bogu
poświęcone osoby, którzy kierując się duchem misyjnym, niosą duchową opiekę
naszym wiernym poza granicami ojczystej ziemi, w tym emigrantom, jak również
tym, którzy przepowiadają Słowo Boże więźniom, wojskowym i tym wszystkim,
którzy jeszcze nie poznali i nie spotkali Chrystusa. Cały Kościół powinien
podtrzymywać ich oraz modlić się o siłę Ducha dla głosicieli w tej ważnej
służbie.
Drodzy
w Chrystusie! Słuchając czy czytając te zdania, niejeden z was, być może
pomyślał - kto może wypełniać te tak ważne i potrzebne zadania? Kto powinien
zadbać o to, aby nasze parafie były naprawdę żywe? Może biskup? Może nasz
proboszcz wraz z innymi duszpasterzami? Może jeszcze trochę katecheci i Bogu
poświęcone osoby, jeżeli ich dom zakonny znajduje się na terytorium parafii?
Odpowiedź na tę pytania jest prosta: za ożywienie parafii ponosi
odpowiedzialność każdy z nas. Przykazania Chrystusa stosują się wszystkich
wiernych bez wyjątku. My wszyscy tworzymy Jeden, Święty, Powszechny i
Apostolski Kościół. Dlatego wszyscy mamy być „żywymi kamieniami” w budowaniu naszej
parafii, która jest wcieleniem całego Kościoła w naszej miejscowości.
Dlatego
wzywam was wszystkich: otwórzcie drzwi swoich dusz i domów Chrystusowi,
pozwólcie przemienić się Jego Duchowi Świętemu, oczyścić się i pokrzepić Bożą
miłością! Zapraszam wszystkich – wiernych, Bogu poświęcone osoby i
duchowieństwo – do odnowienia naszego życia kościelnego na ojczystej ziemi i
emigracji. Wzmocnieni łaską Bożą i zaufaniem do Jego Świętej Opatrzności, która
przez wieki prowadzi nasz Kościół, bierzmy się do pracy.
Polecając
was wszystkich, drodzy w Chrystusie, macierzyńskiej opiece Przenajświętszej
Bogarodzicy. Ona, nasza Niebiańska Matka, niech nas prowadzi do swego Boskiego
Syna! Niech modlą się za nas zastępy świętych ziemi ukraińskiej, a w
szczególności błogosławieni nowi męczennicy minionego stulecia. Oni za cenę
cierpienia, a często i za największą ofiarę własnego życia, tworzyli nasz
podziemny Kościół autentycznie żywym i życiodajnym. Ich przykład oraz ich
wstawiennictwo niech będą dla nas znakiem nadziei i gwarancją Pańskiego
błogosławieństwa w naszej pracy.
Błogosławieństwo
Pańskie niech będzie z Wami!
+
ŚWIĘTOSŁAW
Dano w Kijowie
przy Patriarszym Soborze Zmartwychwstania Pańskiego
2 grudnia 2011 roku Bożego
Tłu.:
ks. mgr Paweł Wojciech Potoczny
Red:
mgr Grzegorz Andrzej Stech
[1] Wszystkie fragmenty Pisma
Świętego podawane za tekstem Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu,
najnowszy przekład z języków oryginalnych z komentarzem, opracował Zespół
Biblistów Polskich z inicjatywy Towarzystwa Świętego Pawła, Edycja Świętego
Pawła 2009.
[2] W terminologii Kościoła
Rzymsko-Katolickiego Msza Święta.
[3] Kodeks Kanonów Kościołów
Wschodnich podaje następującą definicje dla Kościołów sui iuris, Kan. 27. Wspólnota chrześcijan powiązana hierarchią według prawa, którą
jako sui iuris wyraźnie lub milcząco uznała najwyższa władza Kościoła, w tym
Kodeksie jest nazywana Kościołem sui iuris. Zob. Kodeks Kanonów Kościołów
Wschodnich, tł. Adamowicz L., Dyjakowska M., Lublin 2002, s. 79
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz